Vroege kenmerken van autisme (ASS)

Lacht niet naar anderen (vanaf 12 maanden)

Je zoekt contact met je kind en lacht naar hem of haar. Maar je kind reageert niet. Je kind is minder gericht op anderen in de omgeving. Ook is je kind minder geneigd om terug te lachen als anderen naar hem of haar lachen. Zelf neemt je kind minder vaak initiatief om met de ander plezier te delen door naar hen te lachen.

Reageert niet wanneer hij/zij wordt toegesproken (vanaf 12 maanden)

Als je kind toegesproken wordt met zijn/haar naam lijkt het doof. Je kind reageert minder goed of helemaal niet en kijkt niet of nauwelijks op.

Brabbelt niet (vanaf 12 maanden)

Je kind maakt geen of weinig geluiden die lijken op woorden en brabbelt niet of maar weinig tijdens spel.

Maakt geen gebaren (wijzen en zwaaien) (vanaf 12 maanden)

Je kind maakt nog geen gebaren en/of wijst nog niet. Voorbeelden van gebaren zijn: ja-knikken, nee-schudden, zwaaien, een gebaar voor ‘op’ of ‘weg’.

Heeft geen interesse in andere mensen (vanaf 12 maanden)

Je kind is vooral op zichzelf gericht en heeft weinig aandacht voor de mensen in de omgeving. Hij/zij is bijvoorbeeld weinig nieuwsgierig naar de inbreng van een volwassene in het spel of kijkt weinig naar wat andere kinderen doen.

Maakt geen functioneel gebruik van woorden (vanaf 18 maanden)

Je kind gebruikt geen woorden (of klanken die op woorden lijken) om aan te geven dat het iets wil of om ergens de aandacht op te richten.

Gebruikt geen 2-woordzinnen (anders dan papegaaien) (vanaf 24 maanden)

Je kind gebruikt geen spontane zinnen van twee woorden om te communiceren. Bijvoorbeeld: ‘auto rijden’ of ‘koek hebben’. Hier wordt dus niet het herhalen van wat een ander zegt zonder de intentie om te communiceren bedoeld (papegaaien). Natuurlijk kan dit signaal naast risico op autisme ook wijzen op bijvoorbeeld een taalontwikkelingsproblemen zonder autisme.

Elk verlies van taal of sociale vaardigheden (Iedere leeftijd)

Je kind kan dingen niet meer of minder goed, die het eerst wel kon. Bijvoorbeeld als het gaat om taal of sociale vaardigheden. Voorbeelden hiervan zijn:

• je kind houdt op met praten.
• je kind zwaait niet meer.
• je kind maakt geen of weinig oogcontact.

Terwijl je kind dit eerder wel deed.

Als je kind dingen niet meer of minder goed kan, is dat zorgelijk. Op welke leeftijd dan ook. Tenzij het duidelijk gerelateerd is aan omstandigheden en het tijdelijk is.

1. Sociale interactie

• heeft moeite met het maken van oogcontact;
• vindt het lastig om vriendschappen met leeftijdsgenootjes aan te gaan en te onderhouden;
• heeft geen oog voor de gevoelens van anderen.

2. Communicatie

• vindt het lastig om over-en-weer gesprekken te onderhouden (ook over andere onderwerpen dan puur zijn/haar eigen interesses);
• heeft moeite met het gebruiken en begrijpen van humor;
• heeft geen begrip van spreekwoorden en gezegdes;
• ondersteunt communicatie weinig door gebaren;
• heeft bijzonderheden op het gebied van taal: Neemt dingen vaak letterlijk (bijvoorbeeld: “pak je jas” en het kind pakt de jas zonder deze aan te doen); ouwelijk taalgebruik boekentaal; echolalie (pagegaaien)/standaardzinnetjes; praat over zichtzelf in de derde persoon (“hij/zij”).

3. Stereotypieën

• heeft beperkte interessegebieden (bijvoorbeeld alleen geïnteresseerd in dino’s of computers);
• kan niet fantasievol spelen;
• verliest zich niet in fantasiespel;
• houdt zich vast aan rituelen (doet dingen steeds in dezelfde volgorde);
• houdt zich sterk vast aan regels;
• kan moeilijk omgaan met veranderingen.

4. Prikkelverwerking

Er is sprake van een opmerkelijke prikkelverwerking: hij/zij is opvallend over- of juist ondergevoelig voor bepaalde prikkels. Bijvoorbeeld ruikt aan alles, blijft in het tasten/bevoelen hangen, is zeer geïnteresseerd in lichtflitsen, bedekt steeds zijn oren bij harde geluiden.

Maakt over het geheel genomen geen leeftijdsadequate indruk