Eetproblemen bij kinderen met autisme

60-70% van de kinderen met autisme heeft een eetprobleem. Het is vaak een hardnekkig probleem, dat een grote invloed op het gezinsleven heeft. Eetproblemen bij kinderen met autisme vragen een speciale aanpak.

De impact van eetproblemen op het gezin

Eten is niet alleen belangrijk om gezond te blijven, maar eten is ook een sociaal onderdeel van ons leven. Kinderen kunnen kieskeurige eters zijn, langzame eters, te veel onrust ervaren om te eten, of een combinatie hiervan.

Als een kind eetproblemen heeft, geeft dat vaak zorgen bij ouders: krijgt mijn kind wel genoeg gezonde en voedzame voeding binnen? Ouder en kind kunnen ongewild in een negatief patroon raken waarbij veel spanning ontstaat rondom eetmomenten. De eetproblemen nemen toe en het sociale aspect van de maaltijd raakt ondergesneeuwd.

Eetproblemen bij kinderen met een normale ontwikkeling

In de loop der jaren verandert de kinderlijke smaak en probeert een kind steeds vaker onbekend voedsel te eten. Dit geldt niet voor alle kinderen: 25-40% van de kinderen die zich normaal ontwikkelen zijn ‘slechte eters’. Vaak is dit van tijdelijke aard. Bij sommige kinderen kunnen de problemen echter tot een eetstoornis leiden.

Eetproblemen bij kinderen met autisme

60-70% van de kinderen met autisme heeft eetproblemen. De ernst en aard van de eetproblemen kunnen verschillend zijn. Het kan gaan om moeite met veranderingen of problemen met prikkelverwerking.
Problemen die vaak voorkomen zijn:

• Moeite met de stap van borst- naar flesvoeding;
• Moeite met de stap van vloeibaar naar vast voedsel;
• Kauw- en slikproblemen;
• Niet willen eten vanwege bepaalde geur-, smaak- of textuurbelevingen (bijvoorbeeld: extreme misselijkheid door een geur of niet tegen de samenstelling van bepaald voedsel kunnen);
• Over-eten of juist niet eten (doordat het kind bepaalde lichaamsgevoelens niet herkent, zoals het honger- of dorstgevoel;
• Vreemd en zeer kieskeurig eetgedrag (bijvoorbeeld: van iets altijd 2 willen eten of alleen maar groen voedsel willen eten);
• Weerstand tegen eten als afgeweken wordt van vaste gewoonten. Bijvoorbeeld: de plaats aan tafel, de kleur van het bord, de volgorde van het opgediende eten of de smakgeluiden van een broertje of zusje);
• Moeite met nieuw en onbekend eten.

Behandeling van eetproblemen bij kinderen met autisme

De oplossingen voor eetproblemen bij kinderen met autisme kunnen per kind en gezin heel verschillend zijn. Om tot de juiste aanpak van de eetproblemen te komen, is het belangrijk om de oorzaak van de problemen goed te onderzoeken. Houd hierbij elke keer in gedachten of de specifieke eetproblemen te maken hebben met autisme. Blijf de gezondheid van het kind in de gaten houden.

• Gevoeligheid voor prikkels
  Voor welke prikkels is het kind gevoelig? Is het kind bijvoorbeeld gevoelig voor voedsel met een sterke geur? Dan zou het kunnen helpen dit niet meer aan te bieden. Is het kind gevoelig voor voedsel met een bepaalde structuur? Dan zou je het kind kunnen laten wennen aan die structuur door het voedsel in kleine stapjes en regelmatig aan te bieden.
• Beperkte flexibiliteit
  Heeft het kind moeite met verandering? Het kan helpen het eetmoment met een vast ritueel te laten verlopen. Dan wordt de voorspelbaarheid groter. Voorbeelden hiervan zijn:
  • Een wekkertje gebruiken om het startmoment of de duur van het eetmoment aan te geven.
  • Een visueel overzicht (plaatjes) geven zodat het kind weet wanneer er een eetmoment is.
  • Het kind een keuze bieden (bv. wortel of broccoli);
  • Het kind betrekken bij het bereiden van eten.
• De eetcultuur van het gezin
  Welke gewoontes rondom eten bestaan er binnen het gezin en welke problemen worden ervaren? Stel het is de gewoonte in het gezin om eten te prakken, dan kan dit voor een kind met autisme problemen opleveren. Kinderen met autisme willen vaak niet dat verschillende soorten eten door elkaar geprakt worden. Ze hebben zelfs liever dat de verschillende soorten eten elkaar niet aanraken en eten van een vakjesbord.
• Gekozen oplossingen binnen het gezin
  Welke oplossingen gebruikt het gezin voor de eetproblemen? Bijvoorbeeld: Soms wordt een kind tijdens het eten afgeleid met een tv of een iPad. Een groot nadeel hiervan is dat het kind niet bewust leert om eten te ervaren.
• Wat eet het kind wél en is dat voedzaam genoeg?
  Het is goed om uit te zoeken wat het kind wél eet en of dat voedzaam genoeg is. Zo kan je kijken of de verwachtingen van de ouders terecht zijn. Bijvoorbeeld als het gaat om de hoeveelheid of de variatie in het eten. Zijn de verwachtingen niet terecht, dan kan de interventie zich hierop richten. Ouders kunnen namelijk spanningen ervaren en het gevoel hebben er niets aan te kunnen doen. Interventie kan deze gevoelens wegnemen.
  Soms heeft een kind last van bijkomende lichamelijke problemen. Bijvoorbeeld verstopping in de darmen (constipatie). Ook dan kan het helpen goed te kijken naar wat en hoeveel het kind eet.

Het is belangrijk dat de sfeer tijdens het eten zo ontspannen mogelijk is. Een gevoelig kind zal nog meer verzet tonen wanneer het spanning voelt. Ook het tevreden zijn met kleine succesjes is belangrijk.