Stap 1. Autisme (bij je kind) begrijpen

Als je hebt gehoord dat jouw kindje waarschijnlijk autisme (ASS) heeft, wil je graag weten hoe je hier mee om kan gaan. En hoe je de ontwikkeling van je kindje kan stimuleren. Het is dan belangrijk om eerst te begrijpen wat autisme is en hoe het zich uit bij jonge kinderen. Hierdoor begrijp je ook beter hoe autisme er bij jouw kindje uitziet.

Wat is autisme (ASS)?

De hersenen van mensen met autisme werken anders. Zij verwerken informatie op een andere manier en dat leidt vaak tot onverwachte en afwijkende reacties.

Aan de buitenkant, dus aan het gedrag, zie je bij mensen met autisme afwijkingen in:

• het aangaan en begrijpen van sociale situaties;
• communicatie;
• flexibiliteit in gedrag of interesses;
• motorische stereotypieën.

Aan de binnenkant, dus op hersenniveau, verwerkt iemand met autisme informatie meer op detail. Dit gaat ten koste van het zien van samenhangen. Daarom hebben mensen met autisme vaak moeite met:

• het filteren van belangrijke en minder belangrijke informatie;
• de verwerking van informatie (kost meer tijd);
• het verwerken en toepassen van nieuwe informatie (minder flexibel).

Hoe die problemen eruitzien, verschilt per persoon, per leeftijd en per omgeving.

Kenmerken van autisme (ASS) bij het jonge kind

Kenmerken van autisme bij jonge kinderen zijn bijvoorbeeld:

• de behoefte de wereld voorspelbaar of hetzelfde te houden;
• van slag raken bij relatief kleine veranderingen;
• hechten aan rituelen of herhalingen in spel;
• zin doordrijven of steeds dezelfde vragen stellen;
• gevoeliger reageren op prikkels uit de omgeving of juist prikkels volledig negeren;
• moeite met aanpassen aan nieuwe situaties of overgangen.

Verschillende uitingen van autisme (ASS) bij jonge kinderen

Autisme uit zich op verschillende manieren. Zo ook bij jonge kinderen. Hieronder vind je van deze verschillen een aantal voorbeelden:

Het kind met autisme dat zich afsluit van contact
Kinderen met autisme spelen liever alleen. Dit heeft deels te maken met het zich afsluiten van de vele prikkels in een sociale omgeving. Vaak wil dit kind bij voorkeur zijn/haar eigen spel spelen. Dit kind zal bijvoorbeeld:

• in een hoekje alleen gaan spelen, terwijl de andere kinderen samen spelen;
• niet reageren wanneer iemand iets tegen hem of haar zegt;
• meer gericht zijn op spelmateriaal dan op contact;
• minder geïnteresseerd zijn in spel dat een ander aanbiedt, maar zijn/haar eigen interesses volgen;
• liever kijken naar het spel van anderen dan eraan meedoen.

Het kind met autisme dat sterk gericht is op contact
Sommige kinderen zijn juist zeer sterk gericht op contact met anderen. Hun probleem zit in de afstemming van het contact dus het rekening houden met de ander. Dit kind zal bijvoorbeeld:

• gemakkelijk in contact komen met vreemden, maar mogelijk ongepaste vragen stellen;
• weinig onderscheid maken tussen vreemde en vertrouwde mensen;
• te snel vertrouwd raken met een vreemde door bijvoorbeeld direct op schoot te gaan zitten;
• graag aan andere kinderen willen zitten of knuffelen (en de signalen missen dat het andere kind dit niet wil);
• het spel bepalen en andere kinderen zeggen wat ze moeten doen.

Een taalvoorsprong of juist een taalachterstand
Sommige kinderen met autisme hebben een taalvoorsprong en gebruiken ingewikkelde woorden. Andere kinderen hebben juist een achterstand op het gebied van taal. Zij papegaaien (letterlijk nazeggen) of praten (nog) niet.

Steeds hetzelfde spelen of juist heel leergierig zijn
Ook het spel kan zeer verschillen. Sommige kinderen doen telkens hetzelfde. Zij zetten speelgoed bijvoorbeeld alsmaar op een rij of sorteren op kleur of grootte. Andere kinderen zijn juist super leergierig en willen bijvoorbeeld alles weten over een bepaald onderwerp.

Leerproblemen of juist een ontwikkelingsvoorsprong
Sommige kinderen met autisme kunnen ook leerproblemen hebben. Er kan sprake zijn van een ontwikkelingsachterstand. Het kan ook zijn dat een kind met autisme op bepaalde gebieden juist een ontwikkelingsvoorsprong heeft.

Verschillende problemen die echter niet altijd voorkomen
Daarnaast hebben kinderen met autisme vaker problemen met eten, slapen, zindelijkheid en motoriek. Ook komt het voor dat zij vaker driftbuien tonen, ongehoorzaam zijn en druk of agressief gedrag laten zien. Maar dit hoeft niet altijd zo te zijn.

Begrijpen hoe autisme er specifiek bij jouw kind uitziet

Autisme kent dus veel verschillende vormen. En het kan op verschillende gebieden problemen geven. Daarom is het extra belangrijk dat je ook in kaart brengt wat de sterke kanten van je kind zijn en waar je kind misschien meer begeleiding bij nodig heeft.

Als autisme bij jouw kind is vastgesteld geeft dit slechts algemene handvatten. Het is belangrijk te snappen hoe autisme er specifiek bij jouw kind uit ziet. Dit betekent dat je weet wat zijn of haar talenten zijn. Maar ook welke beperkingen hij of zij heeft. Professionals kunnen je goed helpen om samen je kind zo goed mogelijk te begrijpen. Van daaruit kunnen jullie oplossingen vinden.

Stap 2: Ontwikkeling en positief gedrag stimuleren